Jak wynika z informacji Ministerstwa Finansów, w okresie od stycznia do sierpnia 2022 roku na rozliczenie estońskim CIT zdecydowało się 6 997 polskich spółek. To aż o 1 546% więcej niż w porównaniu do pierwszych 8 miesięcy roku poprzedniego, gdy na CIT estoński postawiło jedynie 425 firm. CIT estoński stanowi więc atrakcyjną alternatywę dla klasycznych form opodatkowania spółek. Oznacza bowiem możliwość wyboru przez spółkę opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych dochodów w formie 10% ryczałtu.
CIT estoński zamiast klasycznego podatku dochodowego
Zamiast klasycznego CIT-u w wysokości 9% lub 19% od uzyskanego, a jeszcze nie rozdysponowanego dochodu, spółka może nie zapłacić podatku w chwili wypracowania zysku, lub skorzystać z jego preferencyjnego opodatkowania w wysokości 10% w przypadku jeśli wspólnicy ,,małego podatnika” podejmą decyzję o wypłacie dywidendy.
Dodatkowo, dużą zaletą estońskiego CIT-u jest znacznie niższe niż w przypadku klasycznego CIT-u opodatkowanie dywidend wypłacanych udziałowcom i wspólnikom. Przy tradycyjnym rozliczeniu podatku dochodowego od osób prawnych (w oparciu o stawki 9% lub 19% CIT) mali podatnicy i przedsiębiorcy rozpoczynający działalność gospodarczą mogą płacić CIT wg stawki 9%. Jednak, w zestawieniu z koniecznością opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych dywidend wypłacanych wspólnikom, całkowite obciążenie zysku wypracowanego przez spółkę wyniesie 26,29%.
Maksymalna stawka CIT 20%
W Estońskim CIT maksymalna stawka wynosi 20% podstawy opodatkowania. Jak wspomniano wyżej, ,,mali podatnicy” płacą zaś 10% podatek. Efektywna stawka podatkowa jest jednak niższa. Wynika to z faktu, że wspólnik może pomniejszyć swój podatek od dywidendy o CIT estoński zapłacony przez spółkę. W konsekwencji na korzystaniu z Estońskiego CIT zdecydowanie najwięcej zaoszczędzą więksi podatnicy. W ich przypadku łączna stawka opodatkowania CIT i PIT (od wypłaconej dywidendy) wyniesie 25% – zamiast 34,39% przy wyborze klasycznego opodatkowania.
CIT estoński a tradycyjny podatek
CIT estoński różni się od tradycyjnego opodatkowania również momentem powstania obowiązku podatkowego. Przystąpienie do Estońskiego CIT-u pozwala nie płacić podatku, dopóki zysk wypracowany przez spółkę w niej pozostaje. Spółka zapłaci więc podatek dopiero w momencie wypłaty zysków, np. w postaci dywidendy. W praktyce – to spółka decyduje, kiedy zapłaci podatek dochodowy. Brak obowiązku odprowadzania comiesięcznych zaliczek sprawia, że w kasie spółki i do jej dyspozycji dłużej pozostają środki na bieżącą działalność – co znacznie poprawia płynność finansową.
Dodatkowo korzystanie z Estońskiego CIT znacznie ułatwia realizację obowiązków rozliczeniowych. CIT estoński nie wymaga bowiem prowadzenia odrębnej księgowości, ustalania podatkowych kosztów uzyskania przychodów, obliczania podatkowych odpisów amortyzacyjnych itp.
Kto może wybrać opodatkowanie dochodów Estońskim CIT-em?
Opodatkowaniu Estońskim CIT (czyli ryczałtem) może podlegać podatnik, o którym mowa w art. 3 ust. 1 ustawy o CIT, czyli spółka mająca siedzibę, lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz podlegająca w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.
Warunki skorzystania z estońskiego CIT-u
Przychody uzyskiwane: z wierzytelności, odsetek, pożyczek, opłat leasingowych, poręczeń, gwarancji, praw autorskich, praw własności przemysłowej, ze zbycia instrumentów finansowych oraz z transakcji z podmiotami powiązanymi nie przekraczają 50% wszystkich przychodów spółki (chodzi o to, by ponad połowa przychodów spółki pochodziła z działalności operacyjnej, czyli z działalności bezpośrednio związanej z wytwarzaniem towarów lub świadczeniem usług).
Czy nowo założone spółki również mogą korzystać z estońskiego CIT-u?
W przypadku podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności, warunek dotyczący struktury przychodów uznaje się za spełniony w pierwszym roku podatkowym opodatkowania ryczałtem.
W jaki sposób wybrać estoński CIT?
Opodatkowanie ryczałtem od dochodów spółek jest opcją podatkową czyli jest dobrowolne.
Można to zrobić do końca pierwszego miesiąca roku podatkowego, w którym spółka chce skorzystać z estońskiego CIT lub w trakcie roku podatkowego.
Aby z tej opcji skorzystać podatnik spełniający ustawowe warunki, w obu powyższych przypadkach, winien złożyć zawiadomienie o wyborze opodatkowania ryczałtem na druku ZAW-RD do właściwego naczelnika urzędu skarbowego.
Okres stosowania Estońskiego CIT-u
Jeżeli spółka wybierze Estoński CIT, będzie go stosować przez 4 bezpośrednio następujące po sobie lata podatkowe. Jeżeli w tym okresie nie zrezygnuje z opodatkowania ryczałtem – okres opodatkowania na tych zasadach zostaje automatycznie przedłużony na kolejne 4 lata podatkowe.
Chyba, że podatnik złoży informację o rezygnacji z opodatkowania ryczałtem w deklaracji CIT-8E (art. 28r ust. 1 ustawy o CIT), składanej za ostatni rok podatkowy, w którym podatnik ma być opodatkowany ryczałtem.
Stawki opodatkowania Estońskim CIT-em
Ryczałt od dochodów jest płacony w momencie wypłaty zysku i w innej wysokości niż standardowy CIT.
Stawka ryczałtu jest zależna jest od wysokości przychodów osiąganych przez podatnika, tj. od posiadania statusu małego podatnika lub podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności gospodarczej.
W jaki sposób pomniejsza się podatek z tytułu wypłaty dywidendy ze spółki opodatkowanej Estońskim CIT-em?
Podatek z tytułu wypłaty dywidendy ze spółki opodatkowanej Estońskim CIT jest płacony na preferencyjnych zasadach, czyli podlega pomniejszeniu o:
- 90% kwoty podatku należnego spółki, przypadającego na udział wspólnika – w przypadku wypłaty ze spółki będącej małym podatnikiem,
- 70% kwoty podatku należnego spółki, przypadającego na udział wspólnika – w przypadku wypłaty ze spółki niebędącej małym podatnikiem.
Kiedy płaci się CIT estoński?
Do końca trzeciego miesiąca roku podatkowego podatnik jest obowiązany złożyć deklarację o wysokości dochodu osiągniętego za poprzedni rok podatkowy. Deklarację składa się urzędowi skarbowemu na urzędowym formularzu CIT-8E za pomocą środków komunikacji elektronicznej zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej.
Dochody opodatkowane Estońskim CIT-em
Zgodnie z art. 28m ust. 1 ustawy o CIT opodatkowaniu CIT-em Estońskim, czyli ryczałtem od dochodu spółek, podlega generalnie 6 kategorii dochodów
Kiedy zapłacimy CIT estoński przy wyjściu?
Wyjście z systemu estońskiego nie doprowadzi do sytuacji, w której spółka jednorazowo będzie musiała zapłacić podatek od całości zysku wypracowanego w okresie opodatkowania ryczałtem.
Podatek od tego zysku – tak jak w systemie estońskim – płaci się dopiero przy jego dystrybucji.
Wysokość podatku określa się poprzez zastosowanie stawki opodatkowania, która obowiązywała w okresie rozliczania się Estońskim CIT-em.
Kto nie może skorzystać z Estońskiego CIT-u?
Z Estońskiego CIT nie mogą skorzystać m.in. przedsiębiorstwa finansowe, o których mowa w art. 15c ust. 16 CIT – czyli:
- banki krajowe,
- instytucje kredytowe,
- spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe oraz Krajowa Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa,
- firmy inwestycyjne,
- towarzystwa zarządzające alternatywną spółką inwestycyjną,
- krajowy zakład ubezpieczeń oraz zagraniczny zakład ubezpieczeń,
- krajowy zakład reasekuracji oraz zagraniczny zakład reasekuracji,
- dobrowolny fundusz,
- otwarty fundusz,
- pracowniczy fundusz,
- centralny depozyt papierów wartościowych.
Utrata prawa do Estońskiego CIT-u
Podatnik utraci prawo do opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek w przypadku:
- złożenia rezygnacji z opodatkowania ryczałtem,
- niespełnienia któregoś z warunków do opodatkowania ryczałtem,
- nieprowadzenia ksiąg podatkowych lub prowadzenia ich w sposób niepozwalający na określenie wyniku finansowego netto w rozumieniu ustawy o rachunkowości,
- przejęcia innego podmiotu w drodze łączenia albo podziału podmiotów lub otrzymania wkładu niepieniężnego w postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części nieopodatkowanego ryczałtem.
Rezygnacja z Estońskiego CIT-u
Kwestia rezygnacji z Estońskiego CIT-u, w sytuacji dobrowolnego wyboru tej formy opodatkowania na cztery lata, budzi wątpliwości. Sprawa doczekała się już interpretacji podatkowej.
W piśmie z dnia z dnia 22 sierpnia 2022 r. znak 0111-KDIB1-1.4010.112.2022.1.BS, uznano, że co do zasady estoński CIT wybiera się na okresy czteroletnie. Podatnik może również w dowolnym momencie zrezygnować z tej formy opodatkowania, na podstawie art. 28I ust. 1 pkt 1 ustawy CIT. Warunkiem jest jednak to, aby rezygnacja nastąpiła z końcem roku obrotowego (podatkowego). Nie jest dopuszczalna rezygnacja z ryczałtu w trakcie trwającego roku obrotowego (podatkowego).
Preferencje podatkowe dla spółek opodatkowanych CIT-em wspierających Ukraińców
Do końca grudnia 2022 r. Spółki opodatkowanie Estońskim CIT-em i udzielające pomocy humanitarnej obywatelom Ukrainy (za pośrednictwem innych podmiotów) mogą skorzystać z ulgi podatkowej. Umożliwia to Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 18 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru ryczałtu od dochodów spółek w związku z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy.
